Nhật Bản đã sẵn sàng hạ thủy tàu sân bay đầu tiên kể từ Thế chiến II, từ việc cải tiến các tàu chiến lớp Izumo để có thể mang theo các máy bay chiến đấu F-35B do Mỹ thiết kế.

Tàu JS Izumo (phải) cùng với tàu khu trục của Hải quân Mỹ trên Biển Đông hồi năm 2017. Ảnh: CNN

Trong Kế hoạch Hướng dẫn Chương trình Quốc phòng 10 năm công bố ngày 18-12, Tokyo cho biết sẽ mua 42 chiếc F-35B tàng hình, được thiết kế có thể cất cánh và hạ cánh thẳng đứng. Những chiếc máy bay này được triển khai trên hai tàu JS Izumo và JS Kaga, có chiều dài hơn 244m, trọng tải 27.000 tấn và là những tàu lớn nhất trong hạm đội Nhật Bản.

"Trong môi trường an ninh thay đổi mạnh mẽ trên khắp Nhật Bản, chính phủ sẽ thực hiện mọi biện pháp có thể để bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân Nhật Bản", Chánh văn phòng Nội các Yoshi Suga cho biết khi công bố kế hoạch. "Việc xem xét hướng dẫn quốc phòng mới là vô cùng có ý nghĩa để người dân Nhật Bản và thế giới thấy những gì thực sự cần thiết trong nền quốc phòng của chúng ta nhằm bảo vệ người dân cũng như đóng vai trò là nền tảng của tương lai cho Lực lượng phòng vệ Nhật Bản", ông cho biết thêm. Các hướng dẫn mới đã liệt kê Trung Quốc, Triều Tiên và Nga, cũng như Mỹ và NATO, là những thực thể có khả năng quân sự lớn mà Nhật Bản phải quan tâm.

Tàu Izumo và Kaga là các tàu chiến chở trực thăng được thiết kế cho cuộc chiến chống tàu ngầm kể từ khi được đưa vào hoạt động trong 3 năm qua. Chúng cần được cải tiến phần sàn để phù hợp với những chiếc F-35B nặng hơn, cũng như sức nóng và lực từ các máy bay phản lực khi chúng hạ cánh thẳng đứng. Theo kế hoạch, Tokyo cũng sẽ tăng đơn đặt hàng cho các máy bay phản lực F-35A, cất cánh và hạ cánh trên đường băng thông thường, lên 105 chiếc. 42 trong số các máy bay phản lực này đang được sử dụng hoặc là một phần của đơn đặt hàng trước đó của Nhật Bản. Những chiếc máy bay này sẽ thay thế máy bay chiến đấu F-15J cũ kỹ của Lực lượng phòng không Nhật Bản. Việc mua mới sẽ được trải đều trong vòng 10 năm, với 27 chiếc F-35A và 18 chiếc F-35B sẽ được mua, cũng như 2 tàu chiến sẽ được trang bị lại, trong 5 năm đầu tiên. Tổng chi tiêu trong 5 năm đầu tiên được chốt ở mức 282,4 tỷ USD, bao gồm việc thành lập các đơn vị vận tải quốc phòng và hải quân hoạt động trên ba nhánh quân sự của Nhật Bản là Lực lượng phòng vệ mặt đất, Không quân và Hải quân.

Để mắt đến Trung Quốc

Ông Carl Schuster, cựu Giám đốc hoạt động tại Trung tâm tình báo chung của Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương, cho biết các tàu sân bay mới sẽ mang đến cho Tokyo khả năng lắp đặt hệ thống phòng thủ lãnh thổ xa hơn các đảo chính của nó.

Kế hoạch này được đưa ra sau khi Sách Trắng quốc phòng của Nhật Bản hồi tháng 8 nhấn mạnh mối quan ngại về Trung Quốc. "Việc hiện đại hóa nhanh chóng của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa, tăng cường năng lực hoạt động và leo thang các hoạt động đơn phương ở các khu vực gần Nhật Bản đang tạo ra mối lo ngại mạnh mẽ về an ninh trong khu vực và cộng đồng quốc tế, bao gồm cả Nhật Bản", Sách Trắng cho biết.

Các nhà phân tích cho rằng, Bắc Kinh sẽ buộc phải chú ý đến khả năng của tàu sân bay. Corey Wallace, nhà phân tích an ninh Châu Á tại Đại học Freie ở Berlin, cho biết: "Điều này càng làm phức tạp thêm sức mạnh quân sự của Trung Quốc nhằm vào lãnh thổ hàng hải phía tây nam quanh các đảo Ryukyu của Nhật Bản”.  Tuy nhiên, cả ông Wallace và ông Schuster đều cảnh báo rằng các tàu sân bay của Nhật Bản nhỏ và không thể mang theo nhiều máy bay - đặc biệt là so với các tàu sân bay 90.000 tấn lớp Nimitz của Hải quân Mỹ, hoặc thậm chí là tàu sân bay Liêu Ninh 58.000 tấn của Trung Quốc.

Khi những tin tức về việc cải tiến tàu sân bay của Nhật Bản nổi lên vào tháng trước, Trung Quốc đã cảnh báo Tokyo phải thận trọng. Một bài báo trên tờ Global Times cho biết việc tái trang bị các tàu lớp Izumo và mua F-35B, "về cơ bản thay đổi bản chất của tàu chiến từ phòng thủ sang tấn công". "Nhật Bản không được quên lịch sử đầy tai tiếng trong việc xâm lược các quốc gia và khu vực ở Châu Á - Thái Bình Dương trong Thế chiến II”, bài báo viết.

Vào đầu Thế chiến II, Nhật Bản đã trang bị một trong những đội tàu sân bay lớn nhất và tốt nhất thế giới. Chính từ đó, những cuộc tấn công vào Trân Châu Cảng đã được phát động. Nhưng hạm đội này đã bị suy tàn trong chiến tranh, và hiến pháp sau chiến tranh đặt ra những giới hạn nghiêm ngặt đối với các lực lượng của Tokyo, cho phép họ chỉ hành động với vai trò phòng thủ.

Kế hoạch phòng thủ

Khi công bố kế hoạch Hướng dẫn Chương trình Quốc phòng 10 năm hôm 18-12, Nhật Bản nhấn mạnh, nó được thiết kế để củng cố các tuyến phòng thủ đó. Kế hoạch chỉ ra sự cần thiết phải tăng cường nền quốc phòng của Nhật Bản và mở rộng vai trò của mình trong bối cảnh môi trường an ninh trên khắp đất nước đang thay đổi nhanh chóng.

Việc lựa chọn mở rộng phi đội F-35 không chỉ là lựa chọn của Lực lượng phòng vệ Nhật Bản mà còn là của các đồng minh trên khắp Châu Á. Mỹ, Hàn Quốc và Australia cũng là một phần của chương trình F-35. Ông Wallace cho rằng, tương lai có thể hình dung sẽ thấy những chiếc F-35 của Mỹ hoạt động từ các tàu Nhật Bản hoặc F-35 của Nhật Bản bay khỏi tàu Mỹ.

AN BÌNH